Dopuna posta sa informacijom da je u narednih mjesec dana moguće kupiti čičoku za ishranu ili sjeme u Banjaluci i Sarajevu. Kontakt informacije se nalaze na fotografiji gore.
Mnogo ljudi me u poslednje dvije godine pitalo šta je čičoka, gdje je mogu nabaviti, za šta služi, kako se priprema. Tekst o tome sam ranije napisao na svojoj fejsbuk stranici koja nije svima dostupna pa ga zato ovdje ponavljam. Čičoka se vadi iz zemlje u novembru ali može ostati u zemlji tokom zime tako da je možete svježu imati i u aprilu. Čičoka je idealna hrana za dijabetičare, a snižava holesterol i poboljšava probavu. Čičoka koju sam sijao (uz pomoć oca, stričeva i rođaka) je kupljena uz certifikat da je sjeme organski uzgojeno a i naša proizvodnja je bila organska, bez upotrebe bilo kakvih vještačkih đubriva.
Evo dodatnih informacija o čičoki te link na kome možete naći letak.
Stabljika je visoka 2-3 metra, cvjeta u septembru i oktobru a cvijet je sličan suncokretu. Korijen biljke je gomoljast, nepravilnog oblika i veličine. Gomolji čičoke mogu se jesti kao sirovi gomolj ili kao salata – tanko narezana a također se može pržiti, kuhati ili peći. Mlade stabljike s lišćem visine do 30 cm mogu se koristiti u ishrani ljudi, kao zeleno povrće i varivo. Ljekoviti su gomolji, vretenasti i izduženi, koji sadrže polisaharid inulin, za razliku od krompira koji sadrži skrob. Inulin je glavni sastojak čičoke. To je probiotik koji stimuliše razvoj bifidobakterija i acidofila, bakterija koje blagotvorno utiču na naše zdravlje i koje eliminišu štetne mikroorganizme iz crevne flore, sprečavaju crijevne infekcije, pomažu kod opstipacije, poboljšavaju apsorpciju minerala za 20 odsto, jačaju imunitet i pomažu u prevenciji raka debelog crijeva. Inulin normalizuje nivo holesterola i triglicerida u krvi i na taj način sprečava nastanak kardiovaskularnih oboljenja i postepeno smanjuju masne naslage koje muče ljude s viškom kilograma.
Inulin je glavni sastojak čičoke.
U gomolju se nalazi do 25% inulina, polisaharida koji se u toku varenja ponaša kao rastvorljivo biljno vlakno i probiotik (pomaže održavanje probiotskih Bifidobacteria). Zbog toga je veoma dobra i preporučljiva hrana za dijabetičare, ali i osobe koje boluju od arterioskleroze i gojaznosti. Sadrži mnogo kalcijuma, željeza, cinka, vitamina B1 i B2, do 2 % bjelančevina, kalijuma, fosfora, vitamina A, te manje vitamina C i D, proteina, masti, celuloze, ugljenih hidrata. Poznato je da osobe koje jedu sirov gomolj čičoke manje oboljevaju od karijesa zuba. Pomaže i kod probavnih infekcija, alergija na hranu, visokog krvnog pritiska, povišene masnoće u krvi i kardiovaskularnih oboljenja. Preporučuje se i malokrvnim osobama. Čičoka se odlikuje niskom energetskom vrijednošću (79 kcal/100 g) i sadržajem vitamina i minerala. Dobar je izvor kalija i fosfora. Kalij je važan za kontrolu krvnog pritiska, prenos živčanih impulsa, rad mišića i srca te regulaciju vode u tijelu. Čičoka također sadrži kalcij, magnezij i željezo u nešto manjim količinama, međutim, zahvaljujući inulinu, njihova je apsorpcija poboljšana. Važan su sastojak čičoke vitamini koji su, kao i minerali, važni za pravilno funkcioniranje organizma. Ona sadrži vitamine B-skupine, vitamin C, vitamin D i provitamin A (beta-karoten).
Čičoka je veoma dobra i preporučljiva hrana za dijabetičare.
Čičoka je interesantna i po tome što je izvor esencijalnih aminokiselina, tj. aminokiselina koje organizam ne može proizvesti.
Čičoka se negdje gaji kao stabljika koja mijenja ogradu, svojom visinom od preko 2 metra i cvijetom koji traje do oktobra, služi kao prirodna ograda.
Lovci je siju po obodu šume i na taj način privlače divlje svinje koje vole da kopaju ovu gomoljastu biljku.
Od čičoke se može praviti i rakija ali nigdje nisam mogao da nađem tačnu recepturu. Vjerovatno ćemo naredne godine pokušati napraviti i taj proizvod od ove biljke.
Recepti
Salata od čičoke
Sastojci
- 200 g krtola čičoke
- kašika maslinovog ulja
- so
Po želji se može dodati i limunov sok ili sirće, peršunov list, paradajz, luk, kupus, kisela pavlaka.
Priprema
Oprane i oljuštene krtole izrendati na tanke rezance. Sitno sjeckani peršunov list posuti po rezancima i sve preliti mješavinom od ulja i limunovog soka.
Čorba od čičoke
Sastojci
- 4 krtole čičoke
- 2 mrkve
- korijen peršuna sa listom
- 150 g kuvanog krompira
- kašika bezglutenskog brašna
- 3 kašike maslaca
- 2 dl pavlake
- so
Priprema
Mrkvu i peršun oprati, isjeckati na tanke kolutove i pržiti na maslacu dok ne porumene, dodati brašno i litar posoljene vode. U međuvremenu čičoku oprati, tanko oljuštiti i isjeći na kockice. U ključalu vodu dodati čičoku, a kada omekša, dodati i krompir isečen na kocke. Gotovu čorbu začiniti pavlakom i sjeckanim lišćem peršuna.
Čičoka se može i pržiti i peći poput krompira, praviti čips od čičoke a može se nakon pranja jesti u sirovom stanju.
Zanimljive recepte možete naći i kod Gage na blogu Moje grne na linkovima
Zapečena čičoka sa dve vrste sira
Salata od čičoke, crvenog kupusa i šargarepe
Čičoka se može kupiti tokom novemba u Meractoru (Sarajevo) ili u specijalizovanim prodavnicama. Cijena za 1 kg čičoke u BiH ide i do 2,5 EUR (5 KM), a u Srbiji se može naći po mnogo povoljnijim cijenama. Zainteresovani koji žele doći da sami iskopaju potrebne količine u selu Ilovice u okolini Sarajeva će dobiti specijalne popuste a oni koji žele da probaju manju količinu mogu da mi se jave mailom pa da probam pripremiti potrebnu količinu i isporučiti. U Sarajevu se ova organski uzgojena čičoka, može nabaviti na dvije lokacije, više informacija na mocevic.dragan@gmail.com
2021